Op.Dr. Zafer BÜTÜN*↵

Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı

Perinatoloji (Yüksek Riskli Gebelik) Uzmanı

katkılarıyla

Hamile olduğunuzu öğrendiniz ve heyecanlısınız. Hayatınızın dönüm noktalarından biri, yeni bir başlangıç, yeni bir hayat. Sadece kendi sağlığınızı değil minik mucizenizin sağlığını da düşünüyorsunuz hatta onun sağlığını daha da ön planda tutuyorsunuz. Annelik refleksleriniz ve koruma güdünüz yani annelik duygularınız ve davranışlarınız şimdiden devreye girdi bile. Artık siz sadece siz değilsiniz! Peki hamilelik döneminde hem bebeğinizin sağlığını hem de kendi sağlığınızı nasıl koruyabilir ve iyi kılabilirsiniz? Hamilelik döneminde dikkat edilmesi gerekenler nedir? Hamilelik süresince nelerden uzak durulmalı? Hamileyken neler yapılmalı? Hamileyken nasıl beslenilmeli? Bütün bu soruların cevapları için sizler adına uzman görüşü köşemizde Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı -Perinatoloji (Yüksek Riskli Gebelik) Uzmanı Op. Dr. Zafer BÜTÜN*↵ ’ ün bilgisine başvurduk. Kendisinin uzmanlığından yararlanarak dogumsigortam❤net olarak sizler için 10 maddeden oluşan minik bir hamileyken dikkat edilmesi gerekenler rehberi hazırladık.

1) Sağlıklı Beslenme

Hamilelikte sağlıklı beslenme hem anne adayının vücut sağlığı hem de bebeğin gelişimi, büyümesi ve sağlığı açısından büyük önem arz etmektedir. Hazır yiyeceklerden ve işlenmiş sağlıksız gıdalardan uzak durulmalı, dengeli beslenmeye dikkat edilmelidir. Protein, kalsiyum, fosfor, magnezyum içeren gıdalar tüketilmelidir. Protein yönünden zengin kırmızı et, beyaz et ve balık, kahvaltılarda ve ara öğünlerde yumurta tercih etmeli şayet vejetaryen veya vegan bir anne adayı ise protein yönünden mercimek, bezelye, fasulye, ıspanak, yulaf, tahin, antep fıstığı ve badem gibi gıdalar alınabilir. Süt ve yoğurt gibi kalsiyum yüksek gıdalar tüketilmeli. Vegan bir anne adayı bu gıdalar yerine yeşil yapraklı sebzeler, kuru meyveler, fındık, badem chia tohumu ile kalsiyum yönünden eksiklerini giderebilir. Sebze yemekleri ve baklagiller ihmal edilmemeli, yüksek lif içeren ve sindirimi kolaylaştıran tahıllar, lahana, brokoli, karnabahar, yeşil yapraklı sebzeler, havuç, salatalık, kabuklu ve çekirdekli meyveler gibi gıdalar alınmalıdır. Mutlaka bol su içmeli, çorba gibi sulu yemekler ihmal edilmemelidir. Kahve, çay gibi kafein içeren gıdalar günlük 200mg dan daha az tüketilmelidir ki bu da yaklaşık 2 bardağa denk gelmektedir. Enerji içecekleri, kola, hazır meyve sularından mümkünse uzak durarak evde hazırladığınız meyve suları ve mevsim meyveleri ile vitamin gereksinimlerinizi karşılayabilirsiniz. Ekmek, hamur işleri, simit, yüksek karbonhidrat içeren gıdaları daha az tüketmeliyiz. Anne adayının gebelik sürecini sağlıklı geçirmesi için kilo alması da olağan bir durumdur. Kilo takibi sürecinizi doktorunuz ile birlikte yürütebilirsiniz.

2) Düzenli Uyku, Uyku Kalitesi ve Yatış Pozisyonu

Düzenli uyku her bireyin olduğu gibi anne adayının da  olmazsa olmaz bir ihtiyacıdır. Günün rutin yorgunluğuna ek olarak gebeliğin verdiği yorgunluğu gidermede en önemli araç düzenli ve kaliteli uykudur. Sağlıklı bir dinlenme için yatış ve kalkış saatleri düzenli olmalı mümkünse gün içinde de siesta yapılmalı. Uyku süresi kadar uykunun kalitesi de son derece önemlidir. Uyku kalitesini etkileyen noktalardan biri yorgunluktur. Anne adayı gün içinde çok fazla yorulmamalı ve mümkün olduğunca dinlenmeye ve molalara fazla zaman ayırmalıdır. Dinlenme ve mola sürelerini iyi ve verimli değerlendirilmesinin uyku kalitesine etkisi olacaktır. Hamilelik süresince özellikle gebeliğin ilerleyen dönemlerinde uyku kalitesini belirleyen unsurlar arasında yatış pozisyonu da yer almaktadır. Rahim tüm ağırlığını başta bel kemiği olmak üzere sırt kaslarına doğru verir. Bu durum damarlarda baskıya yol açabilir. Bu baskıyı ve damarlardaki olası sıkışmayı azaltmak, kan akışının daha rahat sağlanabilmesi adına anne adayı sırtüstü yatmak yerine sağa veya sola kendini rahat hissettiği yöne doğru yatabilir. Yatarken dizlerinin arasını bir yastıkla desteklemesi de daha konforlu bir yatışa ve daha kaliteli bir uykuya yönelik katkı sağlayabilir.

3) Egzersiz

Düzenli spor yapmak ve zinde kalmak anne adayının beden sağlığı olduğu kadar ruh sağlığı açısından da son derece önemlidir. Gebelikte yapılan egzersizler anne adayında sancıların ve yorgunluğun azalmasını, vücut direncinin artmasını sağladığı gibi özellikle karın, sırt ve kalça kaslarının kuvvetlendirerek doğum sürecinin daha rahat tamamlanmasında faydası olur. Anne adayı kendini çok zorlamadan ve başka sağlık sorunlara yol açabilecek yanlış hareketlerden kaçınarak düzenli egzersiz yapmalıdır. Açık hava yürüyüşleri, yüzme, su egzersizleri, hamilelik yogası, hamilelik pilatesi anne adayının hem beden hem de ruh sağlığına iyi gelecektir. Fakat bu egzersizler mutlaka doktorun bilgisi dahilinde ve takibinde yapılmalıdır. Koşu, bisiklet, fitness gibi aşırı performans içeren sporlardan uzak durulmalıdır.

4) Kişisel Bakım

Hamilelikle birlikte hormonal değişimlere paralel anne adayının vücudunda değişimler yaşanır. Bu değişimler göğüs, karın, kalça, basen bölgesine ek olarak ciltte ve saçlarda belirgin şekilde kendini gösterir. Beden sağlığı ile birlikte günlük motivasyon açısından tüm bu değişikliklere kişisel bakımla eşlik edilmesi gerekir. Doktorun önereceği bakım ürünleri, şampuanlar, makyaj malzemeleri, saç bakım ürünleri kullanılmalı, anne ve bebek sağlığı açısından hamilelik öncesi kullanılan bakım ürünleri için hekimin bilgisine başvurulmalıdır.

5) Kıyafet

Anne adayı kendini sadece iyi değil aynı zamanda rahat hissettiği kıyafetler giymeli, mevsimsel olumsuz etkileri aza indirmek adına önlemler almalıdır. Örnek olarak yazın terlemeyi azaltan, terin dışarı atılmasını kolaylaştıran pamuklu kıyafetler kışın ise sıcak tutan, vücut ısısını muhafaza eden giysiler anne adayını rahatlığını kolaylaştırır. Sentetik kumaşlardan yapılmış kıyafetler ve çamaşırlar ise uygun değildir, mümkünse çok dar kalıplı modeller tercih edilmemelidir. Oluşabilecek ödemden kaynaklı ayak ve vücut sağlığı açısından da konforlu, hafif ve rahat ürünler öncelikli olmalı yüksek topuklu ayakkabı veya çizmelerden uzak durulmalıdır.

6) Cinsel İlişki

Hamilelikte cinsel ilişki, bebeğe zarar verme kaygısıyla anne ve baba adaylarının son derece çekindikleri ve tereddütte kaldıkları bir konudur. Oysa ki hem bebeğin bulunduğu kese hem de rahim bebek için enfeksiyonlara karşı büyük bir koruma kalkanıdır. Dolasıyla cinsel ilişki esnasında bebek zarar görmez. Fakat doktorunuzun bilgisi ve önerisi dahilinde bazı durumlarda cinsel ilişkiden kaçınılması gerekebilir.

Bu durumlar;
Anne adayı hikayesi. Geçmişteki düşük veya erken doğum
Erken doğum riskleri
Kanamalar
Rahim kasılmaları
Rahim ağzı açılması
gibi veya benzeri durumlarda sadece doktorunuzun bilgisi, takibi ve önerisiyle cinsel ilişkiye girilmeyebilir.
İlişki sırasında herhangi bir kanama olursa hekimle hemen paylaşılmalıdır.

7) İlaç Kullanımı

Yan etkilerinden kaynaklı hem anne adayında hem de bebekte sağlık sorunları ile kalıcı hasarlara yol açabileceğinden dolayı doktorunuzun bilgisi haricinde kesinlikle ama kesinlikle ilaç kullanılmamalıdır. Her ne sebeple olursa olsun ilaç kullanılması gerekiyorsa ağrı kesici veya vitamin amacıyla olsa bile mutlaka doktora danıştıktan sonra alınmalıdır. Hamilelik öncesi kronik bir rahatsızlık ve düzenli kullanılan bir ilaç varsa doktorlarla paylaşılmalı, gebelik süresince kullanımıyla alakalı her iki hekimin de önerileri alınmalıdır.

8) Ağır ve Yorucu İşler

Günümüz dünyasında bir çok kadın doğum yaklaşana dek iş hayatına devam etmektedir. Çalışıyor olmak zihinsel ve psikolojik açıdan anne adayını olumlu etkileyebiliyor fakat günlük yoğun iş temposunun yol açtığı yorgunluğun üzerine gebelikten kaynaklı yorgunluklar anne adaylarını bir hayli zorlamaktadır. Hamilelik döneminde sadece bedensel değil zihinsel ve psikolojik yorgunluklar da yaşanır. Anne adayı ağır yüklerden, bedeni zorlayan işlerden ve yoğun tempodan kaçınmalı, yorgunluk veya halsizlik anlarında küçük molalar vermeli. İş yerinin hijyenine ve havalandırılmasına özen gösterilmelidir. Kimyasal ve radyasyon etkiler içeren iş sahaları anne ve bebek sağlığı açısından tehlike teşkil etmektedir. Böyle alanlarda mutlaka koruyucu kıyafetler giyilmelidir. Bedenen zorlandığı ya da kanama, tansiyon değişimleri, normalden fazla baş dönmesi, bulantı gibi vücudun reaksiyon gösterdiği anlarda mutlaka doktoruna danışmalı.

9) Uzun Yolculuklar

Uzun yolculuklar kulağa zor gelebilir ama dikkat edilirse anne adayları için sanıldığı kadar zor geçmeyebilir. Seyahat edilecek noktaların iklim şartları dikkate alınmalı özellikle son aylarda aşırı sıcak veya yüksek rakımlı yerlere seyahatler mümkünse planlanmamalıdır. Seyahat sürecinde sıklıkla –her iki saate bir olabilir- molalar verilmeli ve mola süresince anne adayı küçük yürüyüşler yapmalıdır. Araç içerisinde anne adayının konforu sağlanmalı, dar ve sıkışık alanda oturmamalı, ayakları uzatabilmeli, bel bölgesi ve kollar yastıkla desteklenmeli. Mola ve diğer ihtiyaçların zamanında kolaylıkla giderilebilmesi ve psikolojik rahatlık açısından özel araç ile seyahat edilmeli, tren ve otobüs yolculukları mümkün mertebe tercih edilmemelidir. Uçak yolculukları ise doktorunuzun bilgisi dahilinde yapılmalı, uzun uçuşlar mecbur kalmadıkça yapılmamalıdır. Hareket edebilmek adına koltuk seçiminde ön sırada veya koridor tarafı tercih edilmeli, bel bölgesi uygun bir yastıkla desteklenmeli ve kan dolaşımı açısından ayaklar belirli aralıklarla uzatılmalı ve hareket ettirilmelidir.

10) Alkol ve Sigara

Sigaranın insan sağlığı açısından zararları bilinen bir gerçek. Yetişkin bireylerde büyük sağlık sorunlarına yol açan sigara anne karnındaki bebek için de son derece tehlikelidir. Gebelik döneminde sigaradan ve dumanından mutlaka uzak durulmalı, öncesinde alkol tüketimi varsa hamilelik süresince de alkol tüketilmemelidir.

BONUS
Ve tabii ki kontrollerinizi aksatmamak ve doktorunuzun önerilerine harfiyen uymak, doktorunuzun bilgisi haricinde kesinlikle hareket etmemek, stresten uzak durmak ve yeni yaşamınızın tatlı heyecanını yaşamak da hamilelik döneminde yapmanız gereken en önemli noktalar.

dogumsigortam❤net; Senin için, sevdiklerin için…

Doğum&Sağlık Sigortaları